• موارد مصرف |
بتامازون برای درمان جایگزینی در نارسایی غده فوق كلیوی استفاده می‌شود. این دارو همچنین د ردرمان علامتی اختلالات التهابی و آلرژیك در جهت سركوب كردن سیستم ایمنی، هیپرپلازی مادرزادی غده فوق كلیوی و ادم مغزی نیز موثر است. |
• مکانیسم اثر |
این دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده‌های خود در سیتوپلاسم‌متصل شده و كمپلكس دارو ـ گیرنده وارد هسته سلولی می‌شود. این كمپلكس با اتصال به نواحی خاصی از DNA موجب تحریك روند رونویسی mRNA و به‌دنبال آن ساخت آنزیم‌هایی می‌گردد كه در نهایت مسئول اثرات سیستمیك كورتیكواستروئیدها می‌باشند. این دارو با جلوگیری از تجمع سلولهای التهابی در ناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزادشدن آنزیم‌های مسئول در التهاب و مهار ساخت و آزاد شدن واسطه‌های شیمیایی التهاب اثرات ضد التهابی خود را اعمال می‌كنند. |
• فارماکوکینتیک |
بتامتازون سریعا و به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود. شكل تزریقی آن نیز از عضله به خوبی جذب می‌شود. به طور عمده در كبد و مقادیری نیز در كلیه و بافتها به متابولیت‌های غیرفعال تبدیل می‌شود. |
• موارد منع مصرف |
1 ـ تزریق داخل مفصلی این دارو در مواردی مثل: جراحی ترمیمی مفاصل، اختلالات انعقادی‌خون، شكستگی داخل مفصلی، عفونت اطراف مفصل یا سابقه ابتلاء به آن، پوكی استخوان اطراف مفصل به دلایلی غی رآرتریت و مفصل ناپایدار نباید مصرف شود. 2 ـ این دارو در پیشگیری از سندرم زجر تنفسی نوزادان، در صورت وجود آمنیونیت، عفونت یا تب، عفونت با هرپس ،عدم كفایت جفت و پارگی زودرس غشاء نیز نباید مصرف شود. |
• هشدارها |
1 ـ استفاده طولانی مدت بتامتازون در كودكان می‌تواند منجر به مهار رشد شود. 2 ـ به دنبال مصرف این دارو ممكن است تست‌های بررسی عملكرد محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ غده فوق كلیوی دچار اختلال شود. 3 ـ در افراد مسن و به خصوص خانم‌های یائسه، شانس ایجاد پوكی استخوان و افزایش فشار خون، بالا می‌رود. 4 ـ در صورت نیاز به جراحی و یا درمان اضطراری و نیز مصرف دارو در بیماران دیابتی، باید احتیاط كرد. |
• عوارض جانبی |
درمان دراز مدت با بتامتازون، بیمار را از جهت ابتلا به بیماریهای عفونی مستعد می‌كند و از طرفی علائم عفونت نیز پنهان می‌شود. مصرف مقادیر بالای بتامتازون می‌تواند اختلالات روانی را تشدید كند. آب مروارید كاهش یا تاری دید و تكرر ادرار و پر نوشی، علائم شبه كوشینگ، آكنه، درد در ناحیه سرینی و افزایش فشار خون از عوارض جانبی دارو هستند.
|
• تداخل های دارویی |
مصرف همزمان این دارو با ریفامپین، داروهای ضد صرع مانند كاربامازپین، فنوباربیتال ، فنی‌توئین و پریمیدون موجب تسریع متابولیسم بتامتازون و كاهش اثر دارو می‌گردد. این‌دارو ممكن است باعث كاهش اثر داروهای پائین آورنده قند خون و یا داروهای كاهنده فشار خون گردد. |
• نکات قابل توصیه |
1 ـ برای به حداقل رساندن تحریك گوارشی شكل خوراكی بتامتازون باید بعد از غذا مصرف شود. 2 ـ از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از استفاده طولانی (بیش از 3 هفته) پرهیز شود. 3 ـ در طول درمان، مصرف سدیم بایستی محدود شده و مصرف مكمل های حاوی پتاسیم توصیه می‌شود. 4 ـ معاینات چشم پزشكی در طول درمان دراز مدت، به‌طور مرتب باید انجام گیرد.
|
• مقدار مصرف |
خوراكی: بزرگسالان: به میزان 5 mg/day ـ 0/5 و در كودكان با عدم كفایت آدرنال 17/5 mcg/kg یا 0/5 mcg/m2 در سه مقدار منقسم استفاده می‌شود و در سایر موارد250 mcg/kg ـ60 یا mg/m2 7/5 ـ2 در سه یا چهار مقدار منقسم شده استفاده می‌شود. تزریقی: بزرگسالان: به صورت تزریق داخل مفصلی، داخل ضایعه یا تزریق در بافت نرم حداكثر تا 9 میلی‌گرم بتامتازون (12میلی‌گرم بتامتازون دی سدیم فسفات) مصرف می‌شود. در صورت نیاز این مقدار تكرار می‌شود. از راه عضلانی یا تزریق یا انفوزیون آهسته داخل وریدی نیز 20ـ4میلی‌گرم كه در 24 ساعت می‌توان این مقدار را حداكثر 4 بار تكرار نمود، مصرف می‌شود. در بزرگسالان مقدار 12ـ 1/5 میلی‌گرم از شكل طولانی اثر دارو (LA) داخل مفصل‌تزریق می‌شود كه در صورت نیاز می‌توان آن را تكرار كرد. داخل پوست یا ضایعه به مقدار mg/m2 1/2 تا حداكثر 6 میلی‌گرم كه هر هفته می‌تواند تكرار شود. به صورت داخل عضلانی مقدار 9 mg/day ـ 0/ 5می‌تواند استفاده شود. كودكان: به صورت تزریق داخل وریدی آهسته و به میزان یك میلی‌گرم در كودكان یكسال و پائین‌تر تا 2 میلی‌گرم در سنین5 ـ1 سال و 4 میلی‌گرم در سنین 12ـ6 سال تجویز می‌شود.
|
• اشکال دارویی |
Tablet: 0.5 mg Injection: 4 mg/ml Injection: (Betamethason LA) [ Betamethasone Acetate 3 mg + Betamethasone (as disodium phosphate)3 mg/ml] |