نام لاتین: acetaminophen

نام فارسی: استامینوفن

مصرف در حاملگی: B

گروه درمانی – دارویی: مشتق پاراآمینوفنل - ضد درد، غیرمخدر، ضد تب

اشکال دارویی:

Gelatin cap: 325, 500mg
Tab: 325, 500mg
Oral Sol: 120mg/5ml
Oral susp: 120mg/5ml
Ped. Drops: 100mg/ml
Ped. suppository: 125mg

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

متابولیت اصلی و فعال acetanilid و phenacetin سمیت اندک در دوزهای معمول‌. مکانیسم و محل اثر نامشخص‌.کاهش تب با اثر مستقیـم بر مرکز تنظیـم حرارت هیپوتالاموس‌. فاقد اثر ضد تـورم و ضد روماتیسم‌. فاقد اثر ضد چسبندگی پلاکتی. بی‌اثر بر پـاسخ پـروترومبین‌.گ حداکـثر غلظت پلاسمایی نیم تا دو ساعت بعد از مصرف قرص و سریع‌تر از فرم مایع. میزان و سرعت جذب متغیر شیاف. جذب‌گوارشی سریع وکامل‌. توزیع در بیشر بافت‌های بدن‌. متابولیسم‌کبدی (‌تخریب بافتی با تجمع یکی از متابولیت‌ها درکبد و کلیه‌)‌. دفع‌کلیوی‌. افزایش نیمه عمر دفـع ٣-١ سـاعته دارو در نـوزادان و بـیماران سیروز.

مصرف برحسب اندیکاسیون:

تخفیف درد و کاهش تب

مصارف جانبی‌: جلوگیری از تب و درد ناشی از واکسن سه‌گانه در محل تزریق‌. قبل از تزریق ١ دوز و بعد از آن.
 

تداخلات مهم:

دارویی‌: ١. کاهش تاثیر درمانی و افزایش سمیت‌کبدی با مصرف زیاد و طولانی باربیتورات‌ها،‌کاربامازپین‌، فنی‌توئین‌، ریفامپین‌، سولفین‌پیرازون و ایزونیازید. ٢. تقویت اثر ضد انعقادی وارفارین با دوز بالا و مدت طولانی ٣. افزایش احتمال سرکوب مغز استخوان و اختلال در متابولیسـم زیدوودین‌.
آزمایشگاهی‌: امکان ایجاد پاسخ مثبت کاذب در آزمون ادراری ٥ - هیدروکسی ایندول اسـتیک اسـید و کاهش‌گلوکز خون تا 0662٠.
 

موارد منع مصرف و احتیاط:

منع مصرف‌: مورد خاصی گزارش نشده است‌.
احتیاط‌: در اعتیاد طولانی به الکل‌، خانم‌های باردار و شیرده‌.
 

عوارض جانبی:

شایعترین‌: عوارض جانبی شایع نیببشد.
مهمترین‌: آسیب شدیدکبدی با مقادیر سمی‌.
سایر عوارض‌: آنمی همولیتیک‌، نوتروپنی‌، لوکوپنی‌، پـان‌سیتوپنی‌، تـرومبوسیتوپنی (‌بـه نـدرت‌)‌، زردی‌، بثورات جلدی‌،‌کهیر و هیپوگلیسمی‌.
 

مصرف در بارداری و شیر دهی:

عبور از جفت و ورود به شیر با غلظت پایین‌. در دوزدرمانی و به مدت‌کوتاه بی‌خطر است‌.

مسمومیت و درمان:

علایم مسمومیت حاد: بروز تهوع‌، استفراغ‌، خواب‌آلودگی‌، گیجی‌، افت فشار خون‌، آریـتمی قـلبی‌، زردی‌،نارسایی‌کبدی وکلیوی بعد از ٢٤ ساعت‌. امکان بروز نکروزکبدی منجر به مرگ.
درمان‌: شستشوی معده‌. پادزهر اختصاصی‌: N -استیل سیستئین‌.

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

١.کنترل میزان درد و دمای بدن قبل و طی دوره درمان ٢. توجه به میزان استامینوفن موجود در بعضی از داروهای OTC جهـت تنظیـم دوز روزانه دارو. ٣. مشورت با پزشک قبل از استفاده درکودکان کـمتر از  ٢ سال ٤. مصرف‌کوتاه‌مدت دارو و مشورت با پزشک در صورت ادامه مصرف در کـودک و بـزرگسالان بـه ترتیب بیش از ٥ و ١٠ روز