نام لاتین: atorvastatin

نام فارسی: آتورواستاتین

مصرف در حاملگی: X

گروه درمانی – دارویی:  مـهارکننده ٣- هــیدروکسی - ٣- مــتیل‌گلوتاریل -‌کــوآنزیم A ردوکتاز، ضد چربی خون‌.

اشکال دارویی:

F.c tab: 10mg, 20mg, 40mg - as calcium

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

جذب سریع - متوسط حجم توزیع حدود ٥٦٥ لیتر. متابولیسم‌کبدی توسط سیتوکروم P450 CYP3A4 به مشتقات فعال اورتوهیدروکسیله و پاراهیدروکسیله‌. دفع ابتدایی در صفرا به دنبال متابولیسم کبدی یا خارج‌کبدی‌. متوسط نیمه عمر حذف پلاسمایی حدود ١٤ سـاعت‌. نـیمه عمر فـعالیت مـهاری HMG-COA ردوکتاز بیست تا سی ساعت به علت توزیع متابولیت‌های فعال‌. دفع ادراری کمتر از �0662 از دارو به دنبال مصرف خوراکی‌. اعمال اثر ضد چربی خون از طریق مهار رقابتی ٣- هیدروکسی - ٣ متیل‌گلوتاریل -‌کوآنزیم A ردوکتاز (‌آنزیم کاتالیزور تبدیل  HMG-COA به موالونات‌) که یک مرحله ابتدایـی در بیوسنتز کلسترول می‌باشد.

مصرف برحسب اندیکاسیون:

رژیم‌ کمکی برای کاهش سطح LDL، کلسترول تام‌، apoB و تری‌گلیسیرید و افرایش HDL در بیماران مبتلا به هیپرکلسترولمی اولیه (‌هتروژنیک فامیلیال یا غیرفامیلیال‌) و دیس‌لیپیدمی مختلط ،‌ دیس‌ بتا لیپو پروتئینمیای اولیه ، هیپرکلسترولمی هتروزیگوت خانوادگی، به تنهایی یا به عنوان درمان‌ کمکی پایین‌آورنده چربی خون (‌مثل LDL ‌آفرزیس‌) جهت کاهش کلسترول تا‌م و  LDLدر بیماران با هیپرکلسترولـمی هتروریگوت فامیلیال
 

تداخلات مهم:

• دارویی‌: ١) امکان کاهش سـطح اتـورواسـتاتین بـدون اثـر بـر افـزایش سـطح کـلسترول LDL تـوسط آنتی‌اسیدها. ٢) امکـان افـزایش خطر بـروز رابـدومیولیز در مـصرف هـمزمان بـا ضد قـارج‌های آزولی‌، سیکلوسپورین‌، اریترومایسین‌، مشتقات اسید فیبریک و نیاسین ٣) امکان افزایش سطح سرمـی دیگوکسین تـوسط دارو ٤) افـزایش سـطح سـرمی آتـورواسـتاتین تـوسط اریـترومایسین ٥) امکـان افـزایش سـطح هورمون‌های جنسی توسط آتورواستاتین ٦) افـزایش سـطح پـلاسمایی آتـورواسـتاتین (‌حدود �0662٥) در مصرف همزمان با کولستی‌پول‌.

• آزمایشگاهی‌: (Y امکان افزایش سطحAST - ALT - CPK -  آلکالین فسفاتاز، بیلی روبین - گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز ٢) امکان کاهش تعداد پلاکت‌ها.
• غذا: کاهش سرعت و مقدار جذب دارو (‌نه تا بیست و پنج درصد) توسط غذا. غلظت سرمی صبحگاهی تجویز دارو نسبت به غلظت سرمی عصر آن بالاتر می‌باشد. افزایش خطر بروز عوارض جانبی در صورت مصرف دارو با آب گریپ‌فروت‌.

موارد منع مصرف و احتیاط:

• منع مصرف‌: حساسیت مفرط به دارو. مبتلایان به بیماری فعال کبدی‌، بـارداری‌، شـیردهی‌، خـانم‌ها در سنین باروری (‌بجـز افرادی که در ریسک بروز حاملگی نمی‌باشند)‌.
• احتیاط‌: بیماران با سابقه بیماری‌های کبدی یا مصرف زیاد الکل‌.

عوارض جانبی:

• شایع‌ترین‌: سردرد، عفونت
• مهم‌ترین‌: ترومبوسیتوپنی‌، واکنش‌های حساسیتی
• سایر عوارض‌: ضعف‌، سرگیجه‌، بـی‌خوابی‌، پاراستزی‌، فارنژیت‌، سـینوزیت‌، درد شکــم‌، یـبوست‌، اسهال‌، دیس‌پپسی‌، نفخ‌، تهوع‌، استفراغ‌، کرامپ‌، اختلال عملکرد کبد، آرترالژی‌، درد پشت‌، میالژی‌، راش‌، صدمات تصادفی‌، سندرم شبه سرماخوردگی‌، آرتریت‌، رینیت‌، برونشیت‌، درد قفسه سینه‌، آنفلوانـزا، آلرژی‌، تـروما، آلوپشیا، ادم محیطی‌.

مصرف در بارداری و شیر دهی:

منع مصرف در بارداری‌. ترشح در شیر مادر

مسمومیت و درمان:

• علایم‌: بروز عوارض جانبی گوارشی و افزایش سطح آزمون‌های عملکرد کبدی‌.
• درمان‌: عدم قابلیت برداشت دارو توسط همودیالیز به علت اتصال وسیع دارو به پروتئین‌های پلاسما.

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

١) انجام آزمون‌های بررسی عملکرد کبدی و سطح چربی خون قبل از شروع درمان و ١٢-‌٦ هفته بعد از شروع درمان یا بعد از افزایش دوز دارو و به صورت دوره‌ای بعد از آن‌. ٢) قطع دارو در بیمارانی‌که در خطر بروز میوپاتی قرار دارند یا افرادی که در خطر بروز نارسایی‌ کلیوی منجر به رابدومیولیز در اثر تروما، جراحی‌، اختلالات متابولیک‌، اندوکرین و الکترولیت‌، عفونت حاد، افت فشار خون یا حملات کنترل نشده قرار دارند. توجه: افزایش خطر بروز رابدومیولیز در مصرف همزمان دارو با سایر عوامل پایین‌ آورنده ‌کلسترول خون‌. ٣) تجـویز تک‌دوز دارو در هر زمان از روز همراه یا بدون غذا. ٤) لزوم پیروی از یک رژیم غذایـی مـناسب‌، کنترل وزن و ورزش‌کردن جهت‌کنترل سطح چربی خون سرم توسط بیمار. ٥) پرهیز از مصرف الکل‌. ٦) مطلع‌کردن سریع پزشک در صورت بروز بارداری در طول درمان‌. ٧) مطلع‌کردن  پزشک در صورت بـروز عوارض جانبی نظیر درد عضلانی‌، احساس بی‌حالی  ٨) امکان بـروز حسـاسیت بـه نـور در حـین مصرف دارو. ٩) عدم دسترسی به اطلاعات‌کافی در مورد مصرف مطمئن و موثر دارو درکودکان‌کمتر از ٩ سال‌.
 

نام تجاری:

atostrol ,  atovast ,  lipastin ,  lipimod ,  lipitor ,  tidator