داروهای شیمیایی: DOMPERIDONE - دومپریدون

نام لاتین: domperidone

نام فارسی: دومپریدون

مصرف در حاملگی: C

گروه درمانی – دارویی: آنتاگونیست دوپامین ‌، پروکینتیک

اشکال دارویی:

Tab: 10mg

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

یک آنتاگونیست دوپامین است ‌که دارای عملکردی مشابه متوکلوپرامید است از این دارو به عنوان یک ضد تهوع برای درمان‌کوتاه مدت‌، تهوع و استفراغ به علل گوناگون استفاده می‌شود. فراهـم‌ زیستی سیستمیک دارو در بیماران ناشتا به دنبال مصرف خوراکـی تنـها %١٥ است هـر چـند کـه در صورت تجویز پس از غذا این میزان افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسدکه پایین بودن این میزان ناشی ازگذر اول کبدی و متابولیسم روده‌ای است‌. فراهم ‌زیستی فرم رکتال دارو مشابه تجویز خوراکـی است بـا ایـن تفاوت‌که اوج غلظت پلاسمایی ظرف یک ساعت حاصل می‌شود در حالی‌که این زمان در مصرف خوراکی حدود ٣٠ دقیقه است‌. بیش از %٩٠ دارو به پروتئین‌های پلاسما متصل مـی‌شود و نیمه‌عمر دفعی نــهایی دارو حدود ٧.٥ ساعت است‌. بخش عمده دارو از راه متابولیسـم از خون پاک می‌شود و ظرف ٢٤ سـاعت حدود %٣٠ از دوز خوراکـی از راه ادرار و به صورت متابولیت‌ها دفع می‌شود. باقی‌مانده دارو طی چند روز بعد از راه مدفوع و در مجموع %١٠ از دارو به فرم دست نخورده دفع می‌شود. این دارو از سد خونی - مـغزی عبور نمی‌کند.
 

مصرف برحسب اندیکاسیون:

درمان ‌کوتاه مدت تهوع و استفراغ - دیس‌پیسی‌،‌ گاستروپارزی دیابتی، به منظور درمان علامتی

سایر موارد مصرف‌: میگرن - پارکینسونیسم‌
 

تداخلات مهم:

١) مانند دیگر داروهای آنتاگونیست دوپامین احتمال تئوریک تداخل و آنتاگونیسم اثـر هـیپوپرولاکـتیک بروموکریتپین وجود دارد.
٢) اثر پروکینتیک دومپریدون ممکن است سبب تغییر در جذب داروهای دیگر شود.
٣) ضد دردهای اوپیوئیدی و آنتی‌موسکارینی ممکن است اثر پروکینتیک دومپریدون را آنتاگونیزه کنند.
 

موارد منع مصرف و احتیاط:

استفاده طولانی‌مدت از این دارو توصیه نمی‌شود. نباید برای پیشگیری از تهوع و استفراغ پس از اعـمال جراحی استفاده کرد. به سبب احتمال بروز عوارض جانبی جدی نباید برای افزایش شیر مادر استفاده کرد.

عوارض جانبی:

شایع‌ترین‌: کاهش میل جنسی‌، ژنیکوماسیتی‌، گالاکتوره
مهم‌ترین‌: عوارض قلبی‌، واکنش‌های دیستونیک
سایر عوارض‌: واکنش‌های حساسیتی‌، افزایش غلظت پرولاکتین پلاسما

مصرف در بارداری و شیر دهی:

مطالعه‌ای روی زنان باردار انجام نشده است‌. دارو باید تنها در صورت ارجحیت سلامت مـادر بـر جـنین تجویز شود. عارضه‌ای در دوران شیردهی گزارش نشده است و می‌توان در شیردهی تجویز کرد. مـقادیر اندکی از دارو به داخل شیر مادر وارد می‌شودکه غلظت آن به یک چهارم غلظت دارو در سرم مادر می‌رسد.

مسمومیت و درمان:

مسمومیت در دوزهای بسیار بالا رخ می‌دهد. مواردی از واکنش‌های دیستونیک و آریـتمی‌های قـلبی و ایست قلب به دنبال تجویز وریدی دارو گزارش شده است‌. درمان حمایتی است‌.

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

١) نباید برای درمان استفراغ‌های مزمن و به طور طولانی استفاده کرد. ٢) به دلیل بروز عوارض جـانبی شدید و جدی تجـویز وریدی این دارو امروزه صورت نمی‌گیرد. ٣) این دارو از سد خونی - مـغزی عـبور نمی‌کند و احتمال بروز واکنش‌های خارج هرمی و خواب‌آلودگی آن در مقایسه با متوکلوپرامید بسیار کمتر است‌. ٤) نحوه ‌مصرف به بیمار آموزش داده شود و از او بخواهید در صورت بروز هرگونه عـارضه جـانبی پزشک را آگاه سازد.
 

نام تجاری:

motilium , vivadone , peptomet , motilyo