داروهای شیمیایی: CIPROFLOXACIN - سیپروفلوکساسین

نام لاتین: ciprofloxacin

نام فارسی: سیپروفلوکساسین

مصرف در حاملگی: C

گروه درمانی – دارویی: فلوروکینولون -آنتی‌بیوتیک

اشکال دارویی:

F.C. Tab: 250, 500mg

Infu: 2mg/ml (100ml) (as lactate)
Inj 10mg/ml - 20ml

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

این دارو با مهار آنزیم DNA-gyrasc باکتریایی اثر باکتریسیدی دارد. هذب خوب و سریع از SGI نیمه عمر سه و نیم تا چهار و نیم ساعت (‌نارسایی شدید کلیوی ٨ ساعت‌) (‌نارسایی شدید کلیوی ٨ ساعت‌)‌، غلظت صفراوی بالا، دفع بیشتر از ادرار و به میزان‌کـم دفع صفراوی‌.
 

مصرف برحسب اندیکاسیون:

توجه: مصرف این دارو در افراد زیر ١٨ سال توصیه نمی‌شود.
عفوت‌های ادراری (‌گرم منفی، انتروکوک)، پنومونی (‌گرم منفی، پنوموکوک‌، هموفیلوس‌)‌، استئومیلیت وآرتریت (‌سراشیا وسودومونا)‌، عفوت‌های پوستی (گرم منفی -‌استاف‌)، تب تیفوئیدی‌ ، ‌گنوکوک (‌سرویسیت‌، یورتریت‌).
 

تداخلات مهم:

دارویی‌: ١) آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم‌،‌کلسیـم‌، منیزیوم باعث کاهش جذب و در نتیجه‌کاهش غلظت سرمی و ادراری این دارو می‌شوند. ٢- مصرف همزمان این دارو و تئوفیلین می‌تواند باعث بالارفتن سطح خونی تئوفیلین و عوارض جانبی شدید و حتی کشنده شود. عوارض ناشی از مصرف توام‌: تهوع‌، استفراغ‌، سرگیجه‌، ترمور، بی‌قراری‌، تشنج‌، توهم‌، تاکیکاردی‌، ایست قلبی‌، نارسایی تنفسی و تپش قلب‌، در صورت امکان از مصرف همزمان این دو دارو خودداری شود. ٣) استفاده همزمان این دارو با آمـینوگلیکوزیدها و بــتالاکــتام‌ها: احـتمال اثـر سـینرژیستیک ٤- مـصرف هـمراه بـا پـروبنسید بـر تـرشح تـوبولی کـلیوی سیپروفلوکساسین اثر گذاشته و باعث کاهش کلیرنس کلیوی و افزایش غلظت سـرمـی سـیپروفلوکساسین می‌شود. ٥) مصرف همزمان با سوکرالفیت باعث‌کاهش غلظت سرمی سیپروفلوکساسین (‌تا %٥٠) مـی‌شود (‌نباید همزمان یا با فاصله کمتر از ٢ ساعت این دو دارو مصرف شوند)‌. ٦) در مصرف هم‌زمان این دارو و سیکلوسپورین احتمال بروز اثر سینرژیستیک سمیت‌کلیوی و حتی منجرشدن به نارسایی حادکلیوی وجود دارد.
آزمایشگاهی‌: مورد مهـمی گزارش نشده‌.
 

موارد منع مصرف و احتیاط:

منع مصرف‌: ١- سابقه حساسیت نسبت به هر یک از فلوروکینولون‌ ها یا آنتی‌ بیوتیک‌ های‌گروه کینولون‌، ٢- کودکان
احتیاط‌: در اختلالات CNS نظیر آرتریواسکلروز شدید مغز یا بیماری‌ های تشنجی‌، بیمارانی که مشتقات تئوفیلین یا کافئین دریافت مـی‌کنند، نارسایی شدید کلیه و افرادی که هنگام مصرف این دارو کریستالوری پیدا می‌کنند. افرادی‌که تحت درمان با ضد انعقادهای خوراکی هستند (‌علت‌: طولانی‌شدن PT تـوسط سیپروفلوکساسین‌)‌.
 

عوارض جانبی:

عوارض جانبی در ١٥-‌٤‌% بیماران دیده می‌شودکه فقط در دو تا سه و نیم درصد موارد نیاز به قطع داروست‌.
شایعترین‌: ٢٠-‌٠ ١ درصد افراد دچار: تهوع‌، استفراغ‌، اسهال‌، دل‌درد و در کمتر از %١ افراد: بـی‌اشـتهایـی‌، سوء‌هاضمه‌، نفخ‌، زخم دستگاه گوارش و خونریزی‌، دیس‌فاژی‌، پاره‌شدن روده‌، مخاط دهـان دردنـاک و برفک دهان و کولیت با غشای کاذب مشاهده می‌شود. یک تا دو افراد دچار: سردرد، بی‌قراری‌، کمتر از %١ افراد: سرگیجه‌، احساس سـبک‌سری‌، بـی‌خوابـی‌، تـوهم‌، واکنش مانیک، پسیکوز سمی‌، ترمور، آتاکسی‌، تشنج‌، لتارژی‌، خواب‌آلودگـی‌، اضطراب‌، احسـاس ضـعف‌، بی‌حالـی‌، ترس‌، افسردگـی‌، پارستزی و افزایش فشار داخل مغز می‌شود.
مهمترین‌: علاوه بر عوارض GI و CNS که شایع و مهم هستند؛ راش خفیف وگذرا، ائوزینوفیلی‌، خارش‌، کهیر، کاندیدیاز پوستی‌، هیپرپیگمنتاسیون‌، اریتمانودوزوم‌، آنژیوادم‌، تورم صورت و گردن و لب و ملتحمه چشم و دست‌ها، برافروختگی‌، تب‌، لرز، حساسیت به نـور خورشید، واکـنش ازدیـاد حسـاسیت‌، نـفریت بینابینی‌، نارسایی کلیه‌، سوزش ادرار، پرادراری‌، احتباس ادرار، دفع آلبومین در ادرار، خونریزی از پیشابراه‌، واژینیت‌، اسیدوز. در افـرادی کـه ادرار قلیایی دارنـد و بـه مـقدار زیـاد از دارو اسـتفاده مـی‌کنند احـتمال کریستالوری وجود دارد، آرترالژی‌، کمردرد، التهاب مفاصل‌، خشکی مفاصل‌، واسکـولیت‌، گـردن‌درد، درد قفسه سینه‌، عود ناگهانی نقرس‌. گاهی اوقات حتی با مصرف اولین دوز واکنش‌های شدید و حتی کشنده آنافیلاکسی نظیر: کلاپس قلبی - عروقی‌، از بین‌رفتن هوشیاری‌، پارستزی‌، تـورم نـاحیه فـارنکس‌، تـورم صورت‌، تنگی‌نفس‌، خارش‌. احتمال افزایش غلظت سرمی BUN و کراتینین و افزایش غلظت ALT و AST ، آلکالین فسفاتاز، LDH  و بیلی‌روبین .
اثر بر عناصر خونی‌: ائوزینوفیلی‌، نوتروپنی‌، لکوپنی‌، اثر بر تعداد پلاکت‌ها، پـان‌سیتوپنی‌، آنـمی‌، افـزایش منوسیت‌، لوکوسیتوز و تمایل به خونریزی‌.
سایر عوارض‌: تپش قلب‌، فلوتر دهلیزی‌، اکتوپـی بطنی‌، سنکوپ‌، افزایش فشار خون‌، آنژین صدری‌، سکته قلبی‌، ترومبوز عروق مغز، تاری دید، دوبینی‌، احساس طعم ناخوشایند در دهان‌، سرگیجه‌، ادم ریوی‌، ادم حنجره‌، تنگی‌نفس
 

مصرف در بارداری و شیر دهی:

به دلیل ترشح دارو در شیر و احتمال عوارض جانبی شدید برای شیرخوار، طی مدت درمان تغذیه با شیر مادر توصیه نمی‌شود.
 

مسمومیت و درمان:

در صورت مسمومیت‌، جهت تخلیه معده از تحریک بیمار برای استفراغ یا لاواژ معده استفاده می‌شود. بیمار کاملا تحت مراقبت بوده و جهت کاهش کریستالوری باید بیمارکاملا هیدراتـه شـود. درمـان حمایتی و علامتی است‌. تنها میزان‌کمی از دارو با همودیالیز یا دیالیز صفاقی قابل برداشت است‌.
 

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

١) برای‌کاهش احتمال‌کریستالوری PH ادرارکمتر از ٦.٨ و بیمارکاملا هیدراته باشد (‌کنترل دریافت آب و خروج ادرار) ٢) در نارسایی کلیوی کاهش دوز براساس کلیرانس کراتینین صورت گیرد. ٣) همزمان یـا بـا فاصله کمتر از ٤ ساعت آنتی‌اسید تجویز نشود. ٤) در صورت بروز اسهال‌، احتمال کولیت با غشای‌کاذب
وجود دارد. ٥) برای تهیه محلول جهت تزریق وریدی‌، سیپروفلوکساسین وریدی با نرمال‌سالین یـا سـرم قندی %٥ رقیق می‌شود. ٦) در صورت بـروز هـرگونه عـلامت کـه بـه نـفع واکنش‌های آلرژیک باشد دارو فورا قطع شود. ٧) با مصرف این دارو، بیمار باید روزانه ٣-‌٢ لیتر آب بنوشد. ٨) همزمان با این دارو ترکیبات حاوی کافئین (‌چای‌، قهوه‌، نوشابه‌های کافئین‌دار) به مقدار زیاد مـصرف نشود. ٩) بیمار حین درمان با دارو به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار نگیرد (‌احتمال بروز واکنشحساسیت نسبت به نور) ٠ ا) به دلیل ایجاد خواب‌آلودگـی و گـیجی و سـبک‌سری تـوسط ایـن دارو، تـا مشخص‌نشدن اثرات CNS دارو، بیمار از انجام اموری که نیاز به هوشیاری دارند، خودداری کند.

 

نام تجاری:

Ciprinol ,  Cipro ,  Ciprax ,  Ufexil Infusion