داروهای شیمیایی: METRONIDAZOLE - مترونیدازول

نام لاتین: metronidazole

نام فارسی: مترونیدازول

مصرف در حاملگی: B

گروه درمانی – دارویی: نیتروایمیدازول - ضدباکتری‌، ضدپروتوزوئر، ضدآمیب

اشکال دارویی:

Tab: 250mg

Infu: 5mg/ml -100ml
Oral susp: 125mg/5ml - as Benzoate

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

دارای خاصیت باکتریسیدی‌، نحوه اثر از طریق تولید ماده‌ای از نیتروردوکتازها، باکتریائی احیا شده که بـا DNA باکتری تداخل می‌کند. جذب خوراکـی خوب‌، اوج غلظت پلاسمایی دوزهـای ٢٥٠ و ٥٠٠ بـه ترتیب ٥ و ١٠ میکروگرم در میلی‌لیتر در ٢-‌ا ساعت بعد. توزیع بافتی‌گسترده‌، متابولیسم‌کبدی‌، نیمه عمر ٨ ساعت متابولیت فعال دارو، متابولیت هیدروکسی است با نیمه عمر طولانی‌، دفع بیشترکلیوی و قسمتی مدفوعی‌.
 

مصرف برحسب اندیکاسیون:

عفونت‌های بیهـوازی شامل آبسه‌های شکمی و کبدی , پریتونیت‌، عفونت‌های پوستی‌، عفونت‌های مربوط به دستگاه تناسلی زنان‌، عفونت‌های زایمانی‌، سپتی‌سمی باکتریال‌، عفونت‌های استخوان و مفاصل‌، مننژیت و آبسه‌های معرب، پنومونی ,اندوکاردیت‌، به عنوان پروفیلاکسی قبل ,بعد از عمل .
مصارف جانبی :بیماری‌کرون ‌، انسفالوپاتی کبدی ‌، کاهش میزان عفونت در جراحـی‌های شکـمی و ژنـیکولوژیک‌، نـئوپلاسـم‌های بـدخیم‌، اولسرپپتیک‌، بیماری‌های پوستی ،تریپانوزوما آفریقایـی‌.

تداخلات مهم:

دارویی‌:

• - مصرف همزمان با داروهای ضدانعقاد خوراکـی‌، تشدید اثر این داروها و طولانی‌شدن PT
• - در مصرف هـم زمان الکل بروز واکنش‌های شبه دی‌سولفیرام شـامل بـرافـروختگی‌، سـردرد، حـالت تــهوع‌، استفراغ‌، دل‌درد و تعریق زیاد؛
• - بروز سایکوز و منگی در مصرف دی‌سولفیرام (‌توصیه شده به حداقل ٢ هفته فاصل بین قطع دی‌سولفیرام و شروع مترونیدازول‌)‌؛
• - کاهش نـیمه عـمر در مـصرف هـمزمان بـا فنوباربیتال‌؛
• - مصرف با احتیاط و کنترل مرتب غلظت سرمی لیتیم در تجویز مترونیدازول برای بیمارانی که از قبل لیتیم مصرف می‌کرده‌اند.
• - نوتروپنی گذرا در مصرف فلوئوراوراسیل یا آزاتیوپرین‌؛
• - احـتمال افزایش نیمه عمر پلاسمایی در مصرف همزمان سایمتیدین‌.

آزمایشگاهی‌:

• - تداخل عمل با سنجش غلظـت سرمـی ALT , AST , LDH تریگلیسیرید یاگلوکز با روش کاهش جذب پرتو فرابنفش در اثر اکسیدشدن NADH به NAD .

موارد منع مصرف و احتیاط:

منع مصرف‌: دیسکرازی‌های خونی‌، بیماری فعال  CNS ، سه ماهه اول بارداری‌، زمان شیردهی‌.
احتیاط‌: سه ماهه دوم و سوم بارداری‌، الکلیسم‌، بیماری کبدی‌.

عوارض جانبی:

شایع‌ترین‌: حالت تهوع (‌در مصرف فرم خوراکی‌)‌، در فرم تزریقی‌، حالت تهوع‌، استفراغ‌، دل‌درد، طعم فلز در دهان‌، و اسهال‌. در فرم موضعی‌، قرمزی گذر راه خشکی خفیف‌، احساس سوزش و تحـریک موضعی‌، اشک‌ریزش در صورت مصرف بر اطراف چشم.

مهم‌ترین‌: کولیت با غشای کاذب (‌فرم خوراکی و داخل مهبلی‌)‌، پانکراتیت‌، نـوروپاتی مـحیطی (‌رفـع درصورت قطع دارو)‌،
فرم خوراکی‌: سرگیجه‌، احساس عدم تعامل‌، آتاکسی‌، منگی‌، بی‌قراری‌، افسردگی‌، ضعف و بی‌خوابی‌.
فرم تزریقی‌: سردرد، احساس عدم تعادل‌، سرگیجه‌، سنکوپ‌، آتاکسی و منگی‌، لکوپنی و ترومبوسیتوپنی گذرای خفیف وگاهی آپلازی مغز استخوان‌. عوارض دیگر ناشی از مصرف فرم خوراکـی‌: احساس سوزش و درد پیشابراه‌، سوزش ادرار، سیستیت‌، پرادراری‌، عدم کنترل ادرار، احساس فشار در لگن‌، خشکی ناحیه ولو و واژن‌، مقاربت دردناک و کاهش تمایلات جنسی‌، تیره‌شدن ادرار، واکنش‌های حساسیتی شـامل کـهیر، خارش‌، راش‌، برافروختگی‌، احتقان بینی‌، تب و درد مفاصل‌، صاف‌شدن موج T در ECG ، ترومبوفلبیت در فرم تزریقی
سایر عوارض‌: یبوست‌، زبان پرزدار، گلوسیت و استوماتیت‌، پیوری‌، کاهش میل جنسی‌، دیس‌پارونی‌، ادم‌، عفونت ثانوی قارچی یا باکتریایی‌، ژنیکوماستی‌.

مصرف در بارداری و شیر دهی:

در دوره بارداری مراجعه به موارد منع مصرف و احتیاط در دوران شیردهی‌، قطع تغذیه نوزاد با شیر مادر تا حداقل ٢٤ ساعت بعد از تجویز و تجویز به شکل تک‌دوز به میزان دو گرم

مسمومیت و درمان:

علایم‌: تهوع‌، استفراغ‌، آتاکسی و اثرات سمی عصبی
درمان‌: علامتی و حمایتی 

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

• - شمارش‌کامل سلولی همراه با شمارش افتراقی WBC قبل‌، حین و بعد از درمان‌؛
• - قطع مصرف در صورت بروز عوارض سمی عصبی‌؛
• - تزریق وریدی بـا احـتیاط در افـراد مسـتعد ورم‌، یـا مـصرف‌کننده کورتیکواستروئید یا مبتلا بهCHF
• - آزمایش مدفوع تا سه ماه پس از قطع درمان در بیمار آمیبیازی‌؛
• - مصرف با معده خالی یک ساعت قبل یا ٢ ساعت بعد از غذا؛
• - پرهیز از مصرف وریـدی بـه شکـل بولوس‌؛
• - غلظت نهایی محلول تزریقی 8mg در هر سی‌سی باشد؛
• - افزودن 5meq بـی‌کربنات سدیم به ازاء هر 500mg مترونیدازول جهـت خنثی‌سازی برای انفوزیون وریـدی‌؛
• - تـزریق وریـدی آهسـته و در حداقل یک ساعت‌؛
• - عدم استفاده از ظروف یا وسایل آلومینیومی حین آمـاده‌سازی تـا تـزریق دارو؛
• - ایجاد رسوب در دمای یخچال‌؛
• - استفاده از محلول آماده شده ظـرف ٢٤ سـاعت‌؛
• - پـرهیز از مخلوط‌کردن سایر داروها با انفوزیون وریدی‌؛
• - پرهیز از دو برابرکردن دوز در مواقع فراموشی دوز قبلی‌؛
• - درمان مشابه در همسر خانم تحت درمان با مترونیدازول جهـت تریکوموناس یا توصیه به عدم مقاربت یا استفاده ازکاندوم‌؛
• - پرهیز از مصرف الکل تا ٤٨ ساعت بعد از قطع درمان‌؛
• - تـیره‌شدن ادرار بـه رنگ قرمز -قهوه‌ای‌؛
• - مراجعه به پزشک در صورت علایم عفونت ثانویه به ویژه باکاندیدا 

نام تجاری:

femazole  ,  flagyl  ,  gelomet  ,  infu-Nidazole  ,  metronid  ,  metromax  ,  metrovage  ,  metryl  ,  protostat  ,  satric  ,  tamizol