داروهای شیمیایی: ZOLPIDEM - زولپیدم

اشکال دارویی:

Tab: 5mg, 10mg

فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

نوعی داروی خواب‌آور، ساختار شیمیایی غیر مشابه به بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و سایر داروهای دارای ویژگیهای هیپنوتیک است‌. با وجود این زولپیدم با کمپلکس‌ گاما آمینو بوتیریک اسید -‌ بنزودیازپین است‌. فاقد فصوصیات ضد تشنج و شل‌کنندگی عضلانی است‌. جذب آن از دستگاه‌ گوارش به سرعت صورت می‏‎گیرد و غذا جذب آن را به تاخیر می‌اندازد. میزان اتصال این دارو به پروتئین‌های پلاسمایی ٩٢.٥ درصد است‌. در کبد به متابولیت‌های غیر فعال تبدیل می‌شود دفع بیشتر از راه ادرار صورت می‏‎گیرد نیمه‌ عمر حذف دارو حدود دو و نیم ساعت است.

مصرف برحسب اندیکاسیون:

• - درمان کوتاه مدت بی خوابی

تداخلات مهم:

دارویی‌:

• - ممکن‌ است داروهای سرکوب‌کننده CNS تاثیر سرکوب‌ کـنندگی زولپـیدم بـر روی CNS را افزایش دهند.
• - ممکن است‌ مصرف الکل باعث سرکوب بیشتر سیستم اعصاب مرکزی شود، بیمار را تشویق‌ کنید تا مصرف الکل را قطع‌ کند.

آزمایشگاهی‌: موردی‌ گزارش نشده است‌.

موارد منع مصرف و احتیاط:

موردی برای منع مصرف‌ گزارش نشده است‌. در مورد بیماران دچار اخـتلالاتی‌ کـه مـتابولیسم یـا پـاسخ همودینامیک را تحـت تاثیر قرار می‌دهند و افراد مبتلا به‌ کاهش تلاش تنفسی‌، افسردگی یا سـابقه سـوء مصرف الکل یا مواد مخدر مصرف دارو با احتیاط صورت‌ گیرد.

عوارض جانبی:

شایع‌ترین‌: واکنش‌ های حساسیتی
مهم‌ترین‌: سردرد
سایر عوارض‌: رویاهای غیر طبیعی‌، فراموشی‌، خواب‌ آلودگی در طول روز، افسردگی، سرگیجه، لتـارژی‌، احساس سبکی سر، اختلال خواب‌، درد قفسه سینه‌، احساس تپش قلب‌، فارنژیت‌، سـینوزیت‌، دل درد، یبوست‌، اسهال‌، خشکی دهان‌، دیس‌ پپسی‌، تهوع‌، استفراغ‌، درد مفاصل‌،‌ کمردرد، میالژی‌، راش پـوستی‌، علایـم شبه سرماخوردگی

مصرف در بارداری و شیر دهی:

در شیر مادر ظاهر شده بنابراین از تجویز آن به زنان شیرده خودداری‌ کنید.

مسمومیت و درمان:

ممکن است آثار مصرف بیش از حد دارو از خواب‌ آلودگی تا اغمای خفیف متغیر بـاشند. امکـان تـضعیف وضعیت قلبی -‌عروقی و تنفسی نیز وجود دارد. با شستشوی فوری مـعده (‌در صـورت لزوم‌) اقدامـات علامتی و حمایتی معمول را انجام دهید. در صورت نیاز از تجویز مایعات داخل وریدی استفاده‌کنید. تجویز
فلومازنیل می‌تواند مفید باشد پایش و درمان بیمار از نظر هیپوتانسیون و تضعیف CNS ضـروری است‌. حتی در صورت بروز علایم تحریک پذیری‌، مصرف داروهای آرام‌بخش را پس از مسمومیت بـا زولپـیدم قطع‌ کنید.

توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار - خانواده:

• -  درمان با زولپیدم را به ٧ تا ١٠ روز محدود کنید در صورتی‌ که بیش از ٢ هفته نیاز به مصرف دارو باشد ارزیابی مجدد بیمار ضروری است‌.
• - امکان دارد اختلال خواب ناشی از مشکلات جسمانی یا روانی باشد پس از ارزیابی بیمار اقدام به تجویز دارو کنید.
• - آثار تضعیف‌ کنندگی دارو بـر روی CNS مشـابه سـایر داروهای آرام‌بخش -‌ خواب‌آور است چون شروع اثر دارو سریع است‌. مصرف دارو باید سریع‌الاثر قـبل از رفتن به خواب صورت‌ گیرد.
• - به دلیل افزایش عوارض جانبی‌، در صورت مصرف هـم زمـان داروهـای تضعیف‌کننده CNS نیاز به تنظیم دوز زولپیدم است‌.
• - از مسمومیت تجمعی یا تعهدی با ایـن دارو در مورد آن دسته از بیماران بستری با سابقه افسردگی اقدام به خودکشی یا سوء‌ مصرف ثابت شده مواد مخدر خودداری‌ کنید. پایش دقیق بیماران دارای سابقه اعتیاد یا سوء مصرف الکل با مواد مخدر ضروری است‌. زیرا خطر اعتیاد یا وابستگی به دارو وجود دارد.
• - کارایی و بی‌خطر بودن درمان با این دارو در مورد کودکان بیمار اثبات نشده است‌.
• - در مورد بیماران سالمند پس از مصرف مکرر یا به دلیـل حسـاسیت نـامعمول نسبت به داروهای آرام‌بخش -‌ خواب‌آور، اختلال در فعالیت‌های شناختی یا حرکتی رخ دهد.
• - به بیمار توصیه شود: دارو را به همراه یا به سرعت پس از غذا مصرف نکند.
• - در صورت مصرف دارو به مدت بیش از چند هفته احتمال ایجاد تحمل و نیاز به مصرف دوزهای بالاتر جهت ظاهر شدن آثار دارو وجود دارد.
• - مصرف هم زمان الکل یا سایر ترکیبات خواب‌ آور در طول مدت درمان با زولپیدم باعث ایجاد عوارض جانبی وخیـم می‏‎گردد.

نام تجاری:

stilnox, stilnoct , bikalm, ivadal , ambien , dreamex , zolpirest , zolinax , rapidem , zolbiom , zoldem